Oordeel niet, heb lief!

Vanmorgen gingen  we naar de Hillcrest Methodist Church, waar we warm welkom werden geheten door dominee Andrew Robinson, een jonge (van mij uit gezien) energieke man, die levendig en boeiend weet te vertellen. Met tal van anekdotes.  Daarbij weet hij goed gebruik te maken van timing en mimiek: hij weet zijn hoorders te bespelen.

Deze kerkgemeenschap stond aan de wieg van het Hillcrest Aids Centre, in 1990. De kerkgangers zijn in meerderheid blank, hoewel er ook zwarte mensen zijn. De dienst is een aaneenschakeling van gebeden, zang met en door een koortje, praise, mededelingen, een doop, een preek.

De preek ging over een tekst uit de Bergrede, Matteüs 7, waarin Jezus oproept om de ander niet te oordelen. Kijk niet naar de splinter in het oog van de ander, maar let op de balk in je eigen oog. Ds Andrew wist dit creatief te verbinden met een uitspraak, die nogal eens gebezigd wordt: 'Heb de zondaar lief en haat de zonde'. Het is een uitdrukking die je al zo ongeveer bij kerkvader Augustinus kunt tegenkomen, maar ook buiten de christelijke traditie, bij Mahatma Gandhi. Aan de hand van powerpointdia's liet ds Andrew de verschillende aspecten van zonde zien. Zonde is bijbels gezien het missen van je doel. Je kunt doelbewust iets doen wat de ander schaadt, of je kunt het goede nalaten.

Volgens Andrew zijn er zeker een aantal redenen om de uitspraak over het liefhebben van de zondaar en het haten van de zonde kritisch te bekijken. Het is een overbodige uitspraak, want het voegt niet zo veel toe. Je kijkt dan naar de ander in eerste instantie als zondaar, in plaats van als medemens. Het is bovendien een hele klus om wel de zonde te veroordelen en niet de zondaar: dat gaat vaak in één beweging door. Met zo'n uitspraak zet je de zonde buiten jezelf, je ziet allereerst de zonde van de ander.

Volgens ds Andrew zou Jezus zoiets dergelijks nooit zeggen. Als hij ergens een hekel aan had, dan was het hypocrisie en het veroordelen van anderen. Jezus sprak niet vaak over oordelen, wel over barmhartigheid en vergeving. Jezus zou deze uitspraak ongetwijfeld veranderen in: 'Heb de zondaar lief en kijk naar de zonde van jezelf'. Of nog beter: 'Heb lief!'

Zelf vond ik het verrassend dat een vaak geciteerde slogan zo anders bekeken werd. Het zet je aan het denken. En het geeft aan hoe verrassend Jezus uit de hoek kon komen. Vanmorgen was het een les in niet oordelen, een van de moeilijkste dingen om te praktiseren.

Eeuwout